Đầu tư chứng khoán không phải là khái niệm mới mẻ ở những nước phát triển nhưng lại khá lạ lẫm với những nhà đầu tư trong nước. Và trong năm 2020 vừa qua, được cho là một dấu mốc quan trọng đánh dấu cho sự phát triển nhanh chóng của thị trường chứng khoán của nước ta khi có hơn 33 nghìn nhà đầu tư mới nhảy vào thị trường mỗi tháng. Vậy ngay từ đầu nên có sự chuẩn bị như thế nào trong cách chơi chứng khoán để mang đến tỷ suất sinh lời cao cho nhà đầu tư? Hãy cùng Trạng Quỳnh tìm hiểu ngay thông qua nội dung bài viết sau.
Mục lục nội dung
Nhà đầu tư F0 và Fn khác nhau như thế nào?
Nhà đầu tư F0 là những nhà đầu tư may mắn
Khái niệm nhà đầu tư F0 muốn ám chỉ những người mới bắt đầu tham gia vào thị trường chứng khoán vào giai đoạn 9 tháng cuối của năm 2020. Điểm khác biệt chính ở những nhà đầu tư F0 (mới bắt đầu) so với những nhà đầu tư Fn (có nhiều năm kinh nghiệm) không phải trình độ, số năm chơi chứng khoán hay tuổi tác mà chính là thời điểm họ bắt đầu.
Đúng vậy, từ tháng 3 của năm 2020 trở về sau là giai đoạn quá hợp lý đến mức khi không nắm bắt được nhiều kiến thức liên quan vẫn có thể có được lợi nhuận một cách dễ dàng. Giá cổ phiếu chỉ biến động một chiều duy nhất là chiều tăng trưởng. Sự gia tăng giá trong giai đoạn này khiến nhiều người không khỏi nhớ đến giai đoạn 2006 – 2007, thị trường như đang phân phát phần thưởng đến cho tất cả người chơi trên tất cả những mã chứng khoán đang được giao dịch trên thị trường.
Nhà đầu tư F0 không có nhiều kinh nghiệm như nhà đầu tư Fn
Nhưng giai đoạn trước mắt không thể nói lên được bản lĩnh của nhà đầu tư F0 hay Fn ai cao ai thấp. Đây là một cuộc chiến dài hơi và những nhà đầu tư chỉ mới chập chững, đang được cho là “ăn may” cần có thêm nhiều cuộc đối đầu khác khi thị trường xuống dốc để chứng tỏ bản lĩnh của mình. Trong khi đó, kinh nghiệm là điều mà nhà đầu tư lâu năm đã tích lũy đủ nhiều trước những cuộc sóng gió trước đó. Nhưng điều này cũng không có nghĩa tất cả Fn đều giỏi hơn F0.
Nói cách khác, việc trang bị cho bản thân cách chơi chứng khoán, phương pháp ứng phó với thị trường luôn là điều rất cần thiết và không bao giờ là đủ. Nhà đầu tư F0 cần tận dụng khoảng thời gian vàng để không ngừng học hỏi và tích lũy kinh nghiệm. Việc khinh suất trước thị trường vào thời gian này sẽ rất dễ đánh mất tất cả những gì đã có được nếu chẳng may một con sóng lớn xuất hiện.
Hướng dẫn cách chơi chứng khoán
Trang bị kiến thức cần thiết
Không riêng gì chứng khoán, trước khi tham gia bất kỳ lĩnh vực nào, người tham gia cũng nên chuẩn bị cho bản thân nền tảng kiến thức vững vàng. Đặc biệt đối với chứng khoán, để có thể dễ dàng nắm bắt thị trường, nên trang bị nhiều kiến thức liên quan bởi những thuật ngữ vẫn còn khá lạ lẫm đối với hầu hết mọi người. Vậy nên học gì để chơi chứng khoán tốt nhất? Để chơi chứng khoán tốt, người tham gia thị trường nên nắm bắt một số kiến thức cơ bản như sau:
- Chứng khoán là gì, cổ phiếu là gì và thị trường chứng khoán là gì và bao gồm những đối tượng nào tham gia
- Tại sao nên tham gia thị trường chứng khoán mà không phải các thị trường khác
- Cách đọc bảng giá chứng khoán trên các sàn giao dịch, màu sắc của bảng giá chứng khoán có ý nghĩa như thế nào và có tác dụng gì
- Cách đọc báo cáo tài chính của công ty bao gồm: bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và bản thuyết minh báo cáo tài chính.
- Cách ứng dụng các chỉ số tài chính để phân tích tình hình doanh nghiệp, khả năng tăng trưởng của chứng khoán trong tương lai.
- Cách định giá cổ phiếu trên sàn so với giá trị nội tại của nó
- Các phương pháp lọc mã chứng khoán để có được danh mục đầu tư tiềm năng
- Các xác định thời điểm nào thích hợp để tham gia thị trường
>> Mở tài khoản chứng khoán Mirae Asset cùng Trạng Quỳnh
Trong đó, một số điểm cốt lõi bao gồm:
Hiểu về chứng khoán
Chứng khoán là một loại hàng hóa đặc biệt được rao bán trên thị trường chứng khoán và các đối tượng tham gia chủ yếu là công ty, tổ chức lớn, nhà nước, nhà đầu tư cá nhân, nhà quản lý thị trường,…. Trong đó, những sản phẩm chính của thị trường này bao gồm sản phẩm phái sinh, cổ phiếu và trái phiếu. Nhưng ở nước ta hiện nay, phổ biến nhất vẫn là cổ phiếu được phát hành từ những công ty cổ phần. Như vậy cách chơi chứng khoán được đề cập chủ yếu là cách đầu tư cổ phiếu.
Sản phẩm này được phát hành nhằm mục đích giúp doanh nghiệp huy động vốn. Về cơ bản có hai loại cổ phiếu chính là cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi, tùy theo việc sở hữu loại cổ phiếu nào mà nhà đầu tư sẽ có những quyền lợi và nghĩa vụ tương ứng. Thị trường giao dịch chính của cổ phiếu chính là thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.
Hiểu về mục đích của người tham gia trò chơi chứng khoán
Suy cho cùng, mục đích chung của những người muốn tìm hiểu cách chơi chứng khoán và tham gia thị trường chứng khoán chủ yếu là để tìm kiếm được lợi nhuận sau một quá trình đầu tư nhất định. Đối với cổ phiếu, lợi nhuận muốn nhắc đến ở đây thường phát sinh từ hai nguồn chính bao gồm:
- Thứ nhất: Lợi nhuận có được từ sự chênh lệch giữa giá cổ phiếu mà nhà đầu tư mua vào với giá bán ra. Tất nhiên không tránh khỏi những trường hợp giá mua vào lớn hơn giá bán ra. Điều quan trọng là nhà đầu tư cần có chiến lược ngay từ đầu ở bước chọn lựa các mã cổ phiếu tiềm năng, ít rủi ro để làm tăng khả năng có được lợi nhuận. Công thức chung thường được dùng để tính lãi hoặc lỗ từ chênh lệch giá cổ phiếu là: Lãi/lỗ = (Giá bán – Giá mua) * Số lượng cổ phiếu – (Thuế + Phí giao dịch)
- Thứ hai: Lợi nhuận có được từ việc nhà đầu tư được công ty chia cổ tức nhờ vào việc công ty kinh doanh hiệu quả, có lời và quyết định chia cổ tức. Trên thực tế, công ty có ba hình thức chia cổ tức chính cho nhà đầu tư bao gồm: chi trả cổ tức hoàn toàn bằng tiền mặt; chi trả cổ tức hoàn toàn bằng cách phát hành thêm cổ phiếu; và chi trả cổ tức một phần bằng tiền mặt, một phần bằng cổ phiếu. Tùy theo sự thống nhất của đại hội cổ đông mà nhà đầu tư sẽ được phân chia cổ tức hay không và được phân chia dưới hình thức nào.
Mở tài khoản để học cách chơi chứng khoán nhanh nhất
Dẫu cho có tìm hiểu đến 100 cách thức dạy bơi khác nhau bạn chắc chắn vẫn không thể bơi được nếu không dám nhảy vào nước. Đúng vậy, trang bị kiến thức tuy rất cần thiết nhưng dấn thân vào cuộc chiến thực sự lại càng quan trọng hơn và cách chơi chứng khoán đòi hỏi điều đó. Để có thể học nhanh gấp nhiều lần và gia tăng sự tập trung tuyệt đối, tốt hơn hết nên mở hẳn một tài khoản giao dịch và tiến hành mua bán như một nhà đầu tư thực thụ.
Làm thế nào để mở tài khoản chứng khoán?
Trước khi tìm hiểu cách chơi chứng khoán, người tham gia cần có sẵn một tài khoản hợp lệ. Tại nước ta, hiện tại có tổng cộng 3 sàn giao dịch chính bao gồm:
- Sở Giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE)
- Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX)
- Sàn giao dịch chứng khoán của các công ty đại chúng (UPCOM)
Trong đó, sàn Upcom được xem là sàn trung gian mà bất cứ nhà đầu tư nào khi muốn tham gia trên hai sàn chính là HOSE và HNX đều phải có tài khoản. Theo nguyên tắc chung, đa phần người chơi không thể trực tiếp tham gia trên sàn chính mà cần phải thông qua các trung gian môi giới là các công ty chứng khoán. Trước đây, việc tham gia thị trường thường diễn ra tại nơi giao dịch trực tiếp nhưng hiện nay, đa phần các sản chủ yếu đều được tạo thông qua nền tảng website.
Người chơi khi chọn lựa công ty chứng khoán khác nhau sẽ được cung cấp giao diện tiến hành giao dịch khác nhau. Nhưng nhìn chung đa phần các sàn đều có những đặc điểm chung, nhất là có sự thống nhất về bảng giá chứng khoán, màu sắc trên bảng giá để tránh gây rối cho nhà đầu tư. Nhưng các lệnh tham gia thị trường có thể có đôi chút khác nhau và thời gian hoạt động của các sản đôi khi cũng không giống nhau.
>>Khám phá bí mật về 10 sàn giao dịch chứng khoán uy tín nhất hiện nay
Cách xem bảng giá chứng khoán
Bảng giá chứng khoán có thể được xem là giao diện chính trong cách chơi chứng khoán mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng cần đến. Thông qua bảng giá chứng khoán có thể nắm bắt được một cách tổng quát về thị trường, về những mã chứng khoán được giao dịch, khối lượng đang được mua bán cũng như tình hình biến động giá cả của những mã cổ phiếu,…Như vậy, để có thể nắm bắt được bảng giá chứng khoán một cách dễ dàng, người chơi được khuyên nên tuần tự theo dõi bảng giá theo chiều từ trên xuống. Trong đó:
- Nội dung dòng đầu tiên sẽ thông báo cho người chơi biết hiện tại đang thuộc sàn nào
- Vị trí tiếp theo thường là các biểu đồ tóm tắt tình hình biến động giá cả, khối lượng giao dịch, tổng giá trị giao dịch của một phiên tính đến thời điểm hiện tại.
- Dòng tiếp theo của bảng giá là hàng loạt các chữ viết tắt bao gồm: Mã CK, Trần, Sàn, KL, Giá, Khớp lệnh hay Cao, thấp,…Người chơi được khuyên sử dụng cột khớp lệnh làm trung tâm từ đó xác định mức giá bên hai cột mua và bán ở hai bên.
>> Để có thể tìm hiểu chi tiết hơn về cách đọc bảng giá chứng khoán, nhà đầu tư nên tham khảo bài viết: Khám phá bí mật cách đọc bảng giá chứng khoán nhanh nhất
Thị trường chứng khoán bao gồm những lệnh nào?
Như đã nói, chúng ta có chủ yếu 3 sàn chứng khoán chính bao gồm: sàn HOSE, sàn HNX và UPCOM. Để nắm bắt cách chơi chứng khoán trên mỗi sàn, nhà đầu tư cần nắm vững mỗi sàn gồm có các lệnh nào và cách đặt lệnh ra sao. Những lệnh phổ biến thường gặp nhất tại 3 sàn trên bao gồm:
- Lệnh Limit Order viết tắt là LO còn được gọi là lệnh giới hạn
- Lệnh At The Open/At The Close (ATO/ATC) mua bán bất chấp giá
- Lệnh Market Price Order (MP) còn được gọi là mệnh thị trường
- Lệnh Market To Limit/Match Or Kill/Match And Kill
- Lệnh khớp sau giờ PLO trên sàn HNX
Mỗi lệnh sẽ có đặc điểm riêng, lấy ví dụ trong khi lệnh giới hạn đang chờ để khớp với mức giá cụ thể thì lệnh thị trường sẽ tự động khớp lệnh ở mức giá tốt nhất tại thời điểm hiện tại. Tất nhiên, đôi lúc điều này không khớp với mong muốn của nhà đầu tư và có thể gây ra mất mát một cách đáng tiếc. Chính vì thế, am hiểu các lệnh trước khi tham gia mua bán là điều vô cùng quan trọng với người chơi chứng khoán.
Tham khảo ngay bài viết: Một cách đơn giản nhất để hiểu các lệnh mua bán chứng khoán giống như ăn kẹo
Tìm kiếm và chọn lựa cổ phiếu tiềm năng
Sau khi nắm vững những kiến thức nền tảng và sở hữu một tài khoản chứng khoán, điều mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng có thể cảm thấy hoang mang chính là liệu nên mua loại cổ phiếu nào trước hàng nghìn mã chứng khoán được “bày bán” trên sàn giao dịch.
Để trả lời cho câu hỏi trên, nhà đầu tư cần giải quyết hai vấn đề nhỏ chính là: nên tìm thông tin chứng khoán ở đâu để đảm bảo độ uy tín và liệu có cách nào để lọc được những mã cổ phiếu tiềm năng nhưng không tốn quá nhiều thời gian từ đó làm mất đi thời cơ tốt.
Tìm kiếm thông tin cổ phiếu
Thông tin là thứ có thể kiếm ra tiền và thông tin càng chính xác, càng có ít người biết đến lại càng được định giá cao. Nói cách khác, khi có được nguồn tin tốt về tính tăng trưởng của cổ phiếu sẽ là cơ hội vàng cho những nhà đầu tư được hưởng khoản lãi lớn trong tương lai. Đối với những cá nhân khi tham gia thị trường, một trong những nguồn tin đáng tin cậy có thể sử dụng chính là trang Cafef.
Các bảng báo cáo tài chính của những công ty cổ phần cũng được xem là dữ liệu quan trọng cần thiết tham khảo trước khi đưa ra quyết định có nên sở hữu chứng khoán của công ty hay không. Đa phần những bảng báo cáo tài chính sẽ được cung cấp bởi các công ty chứng khoán. Tuy nhiên, các con số trên có thể đã được “làm đẹp” hơn nhiều so với thực tế, và nhà đầu tư bản lĩnh là người có thể thấy được điều mà người khác chưa nhìn thấy.
>>Tìm hiểu ngay Dịch vụ Quản lý hộ tài khoản chứng khoán cùng Trạng Quỳnh
Lọc danh mục cổ phiếu tiềm năng
Đa phần nhà đầu tư đều dựa vào phương pháp đầu tư giá trị và phương pháp tăng trưởng để xác định đâu là mã chứng khoán đang tìm kiếm và đưa nó vào danh mục đầu tư. Một số công cụ lọc phổ biến trên thị trường cũng đang áp dụng phương pháp này để giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian, công sức.
Lựa chọn khác khi cách chơi chứng khoán chỉ là một trong những kênh nhà đầu tư muốn kiếm lời mà không muốn tập trung toàn bộ sức lực chính là nhờ đến sự trợ giúp của những chuyên viên trong ngành. Nguy cơ rủi ro chắc chắn sẽ được giảm thiểu tối đa khi được quản lý bởi người chơi nhiều kinh nghiệm nhưng đổi lại sẽ tốn phí để làm điều đó. Ngoài ra, người chơi cũng có thể thử tham khảo các bộ lọc như: Phương pháp CANSLIM, phương pháp 4M hoặc các bộ lọc cổ phiếu.
Cách chơi chứng khoán có lợi nhuận lâu dài
Khi nghiêm túc thực hiện các bước vừa đề cập như trên, nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm về mức kiếm lời khoảng 15% cho danh mục chứng khoán đã chọn lựa. Tuy nhiên, nếu muốn gắn bó lâu dài và làm cho danh mục được tối ưu hóa khả năng sinh lời thì điều cần làm không chỉ ngừng lại ở đó. Đúng vậy, để có thể vượt trội hơn những nhà đầu tư khác, người chơi chứng khoán cần trang bị thêm một vũ khí lợi hại khác chính là cách phân tích, mổ xẻ báo cáo tài chính và từ đó định giá một cách chính xác nhất có thể cho cổ phiếu hiện tại. Cụ thể:
Phân tích báo cáo tài chính
Bất kỳ ai trước khi muốn làm giàu từ chứng khoán đều phải từng là người có khả năng đọc hiểu, phân tích và nhận xét báo cáo tài chính một cách triệt để. Nói cách khác, càng tập trung vào báo cáo tài chính, chính nó sẽ càng tiết lộ cho người chơi những thông tin cơ mật mà người thường không thể thấy được. Và người chiến thắng trong cuộc chơi chính là người khai thác được nhiều bí mật nhất từ bảng báo cáo này.
Lấy ví dụ, đối với người mới bắt đầu, họ có thể sử dụng những chỉ số tài chính và số liệu có được để đưa ra đánh giá cục bộ. Nhưng với người chơi Fn, họ biết như thế vẫn còn chưa đủ, để có cái nhìn toàn diện hơn nên quan sát sự biến đổi ít nhất qua 3 năm liên tục để xem chiều hướng có sự cải thiện hay không.
Định giá cổ phiếu
Nếu như phân tích báo cáo tài chính có thể giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định trong dài hạn liệu có nên tiếp tục gắn bó với một mã chứng khoán hay không hay nên thay thế nó bằng mã khác. Thì việc định giá chứng khoán sẽ giúp họ đưa ra quyết định tức thì rằng liệu một loại cổ phiếu có đáng để đầu tư hay không. Có nhiều cách thức khác nhau để xác định giá trị nội tại của cổ phiếu. Và nếu nó đang cao hơn nhiều so với mức giá được rao bán trên thị trường thì đó chính là cơ hội không nên bỏ qua.
Đọc thêm: Sự thật khó tin khi định giá cổ phiếu trong thị trường chứng khoán
Hy vọng với những thông tin mà Trạng Quỳnh vừa chia sẻ có thể giúp bạn đọc hiểu hơn về cách chơi chứng khoán!
